به گزارش برترین خبر ، متن کامل این یادداشت را در زیر مشاهده می‌کنید:
چرا علوم پایه در حال مهجور شدن است؟
علوم پایه، همان‌طوری که از نام آن پیداست، پایه و اساس توسعه و پیشرفت علوم دیگر است. در اغلب کشورهای توسعه یافته، علوم پایه شامل ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی و … دارای جایگاه بالایی هستند و برای گسترش و همگانی نمودن آن، چه از نظر مالی و چه از نظر معنوی، هزینه‌های زیادی پرداخت می‌شود. دلیل آن نیز این است که علوم پایه، مادر علوم دیگر است و رشد و تکامل علوم دیگر بدون توجه به علوم پایه امکان پذیر نیست.
رهبر معظم انقلاب در دیدار با اساتید دانشگاهی و اعضای هیات علمی ضمن اشاره به مهجور ماندن رشته های ریاضی و فیزیک، فرمودند: به دنیا که نگاه می‌کنیم می‌بینیم آن چیزی که توانسته کشورهای پیشرفته را به این اوج و قله برساند ریاضی، فیزیک، شیمی و علوم زیستی است، این رشته‌های مهم علوم پایه به خصوص ریاضی یا فیزیک را برای آینده لازم داریم. اشتیاق دانش‌آموزان و دانشجویان به تحصیل در رشته‌های درآمدزا و صد البته تشویق والدین به این امر، رشته‌های دانشگاهی را نامتوازن نموده و در این بین علوم پایه مخصوصا ریاضی و فیزیک بیشترین ضربه را متحمل شده‌اند. نتایج تحقیقات در زمینه علوم پایه، ممکن است در همان ابتدا برای جامعه و صنعت کاربردی نداشته باشد ولی می‌توان گفت که زیربنای دستاوردهای علوم مهندسی و پزشکی به نتایج تحقیقات علوم پایه وابسته است. نمونه‌های فراوانی وجود دارد که چندین سال پس از اثبات موضوعی مثلا در ریاضی، کاربرد آن در صنعت و جامعه مشخص شده است. بنابراین نباید تصور کرد که نتایج تحقیقات علوم پایه، در مدت زمان کوتاهی به فناوری منجر شود. با وجود تاکیدات فراوانی که در سال‌های اخیر بر تولید علم و فناوری شده است، متاسفانه شرایطی ایجاد شده است که علوم پایه مغفول بماند. این غفلت را می‌توان در کاهش آمار داوطلبان ورود به رشته‌های ریاضی و فیزیک در سال‌های اخیر به خوبی احساس نمود. اما علت آن را می‌توان نبود جایگاه شغلی مناسب برای دانش‌آموختگان رشته‌های مذکور دانست. از سوی دیگر نگرانی‌های مالی دانشجویان به ویژه دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی، عامل مهمی برای بی‌انگیزه شدن آنان در تحقیقات و نوشتن مقالات با کیفیت می‌شود. این مهم در کمیت و کیفیت مقالات علمی اعضای هیات علمی نیز تاثیرگذار است. همه این عوامل سبب شده است تا از وجود بسیاری از محققان جوان، با استعداد و علاقه‌مند در این رشته‌ها بی‌بهره بمانیم. عدم رقابت در تحصیل در این رشته‌ها عمدتا باعث قبولی افرادی می‌شود که این رشته‌ها در اولویت آن‌ها نبوده است. ضمن احترام به همه معلمان زحمت‌کش، بی‌انگیزگی جوانان فاقد شغل به تحصیل در رشته‌های علوم پایه، باعث شده است تا میدان رقابت برای معلمان باسابقه و یا احیانا بازنشسته خلوت باشد. برگزاری کنکور دوره دکتری و پذیرش دانشجوی دکتری بدون حق اعمال نمره حد نصاب، باعث شده است که شاهد حضور دانشجویان ضعیف و بعضا غیر مرتبط با رشته تحصیلی باشیم که صد البته بر کیفیت کارهای علمی تاثیر منفی خواهد گذاشت. به نظر می‌رسد که برای رفع مشکل بی‌انگیزگی و عدم گرایش به رشته‌های علوم پایه باید مسئولان وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش، برنامه‌های اساسی و مدونی داشته باشند. از این رو پیشنهادات زیر ممکن است تا حدودی این معضل را درمان کند.
- باید نگاه مسئولان به این علوم تغییر کرده و این علوم به عنوان زیربنای تولید و فناوری که در توسعه جایگاه علمی کشور موثر است دیده شود نه به عنوان علوم کاربردی زود بازده.
- باید در وزارت عتف، برنامه‌ای دقیق و مدون بین تعداد دانشجویان پذیرفته شده و بازار کار موجود در هر رشته وجود داشته باشد تا دانشجویان بر اساس نیاز جامعه پذیرفته شوند.
- به دانشجویان دوره‌های دکتری، پژوهانه‌ای در حد حداقل حقوق وزارت کار جهت انگیزه‌بخشی و تمرکز بر تحصیل علم و انجام پژوهش تعلق گیرد.
- احیای حدنصاب نمره قبولی در آزمون مصاحبه دکتری باعث جذب دانشجویان بهتری خواهد شد.
- تقویت و حمایت گروه‌های آموزشی در تدوین و بازنگری سرفصل‌های دروس و تعریف دروس جدید و میان رشته‌ای
