منابع و راه‌های شناخت حضرت زهرا(س)
دکتر محمد شریفی عضو هیات علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، در یک یادداشت تحلیلی به مناسبت سال‌روز دانشگاه مازندران، به بیان منابع و راه‌های شناخت این بانوی بزرگ اسلام پرداخت.
به گزارش برترین خبر ، متن کامل این یادداشت را در زیر مشاهده می‌کنید:
حضرت زهرا(سلام الله علیها)، حلقه وصل نبوت به امامت هستند و جایگاه عظیم و مقدس، واجد ویژگی‌های فراوانی از جهات مختلف بوده به‌گونه‌ای که امام زمان(علیه السلام)، ایشان را الگوی خود قرار می‌دهند چنان‌چه در یکی از نوشته ها(توقیعات) فرمودند«وَ فِی ابْنَهِ رَسُولِ اللَّهِ(صلى الله علیه و آله) لِی أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ»(فاطمه دختر رسول خدا(صلى الله علیه و آله) براى من اسوه و الگویى نیکوست».(کتاب اللغیبه للحجه طوسی،محمد بن الحسن)
حضرت زهرا (س)الگوی تمام جهانیان اعم از زن و مرد می‌باشند. خداوند با توجه به سوره کوثر، خیر کثیر به پیامبر(ص) داده و این خیر کثیر الی یوم القیامه باقی است و اگر کسی بخواهد از وجود مبارک ایشان الگوی عملی و رفتاری داشته باشد با مطالعه به سیره شخصیتی ایشان در جهات مختلف اعم از ایمان، تقوا، عبادت، بندگی، همسرداری، تربیت فرزندان، دفاع از ولایت، صبر و استقامت و حلم و انفاق، ایثار و علم و معرفت او در حوزه‌های مختلف اعم از فردی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ولایتمداری و تکریم ِولایت که همه ناشی از علم و معرفت و یقین ایشان می‌باشد.
برای شناخت هر شخصیتی طبعاً یک منابعی وجود دارد. در مورد حضرت زهرا(سلام الله علیها) می‌توان از چهار منبع، به وجود و جایگاه ایشان معرفت پیدا کرد:
نخستین منبع: قرآن کریم
ده‌ها آیه قرآن مستقیم یا غیرمستقیم مربوط به حضرت زهرا(سلام الله علیها) در قرآن وجود دارد. برخی تا ۱۳۰ آیه جمع‌آوری کردند. یکی از نمونه‌ها نزول آیات سوره”هل أتی” است. خداوند متعال در این سوره، این‌ها را ابرار نامیده و مفسران شیعه و اهل سنت معتقدند این سوره در عظمت این خانواده و جایگاه‌شان نازل شده است.
منبع دوم: پیامبر اکرم(ص)
روایات عجیبی از پیغمبر اکرم(ص) وجود دارد. هم‌چنین وقتی پیامبر از دنیا رفت تمام این ۹۵ با ۷۵ روز جبرییل رفت و آمدش را با این خانه قطع نکرد نزد حضرت زهرا می‌آمد و مطالبی را برای ایشان می‌گفت: از جمله تسلیت و تعزیت به ایشان؛ اخبار پدرشان را در عالم برزخ؛ اخبار ذریه‌شان و آینده امت اسلام که در آینده چه اتفاقاتی برای‌شان می‌افتد.
منبع سوم: (امامان معصوم ع)
منبع سوم، همسر و فرزندان‌شان هستند، به عبارت دیگر دوازده امام که از همه این‌ها می‌توان روایت نقل کرد. اصولا یکی از شخصیت‌هایی که همه ائمه در مقابلش فروتن بودند، مادرشان حضرت زهرا(سلام الله علیها) است.
به عنوان مثال این روایت خیلی عجیب هست که امام باقر(علیه السلام) می‌فرماید:”اطاعت حضرت زهرا مثل اطاعت از پیغمبر گرامی بر همه موجودات لازم بود.”
منبع چهارم: (کتب شیعه و سنی)
اما بخش چهارم، انبوهی از کتاب‌هایی که شیعه و سنی و مسیحی راجع به حضرت زهرا(سلام الله) نوشتند. در دانشنامه‌ی فاطمی مجموعه نویسندگانی آمده که راجع به حضرت زهرا(سلام الله) کتاب نوشتند.
سلیمان کتّانی، نویسنده مسیحی کتابی دارد با عنوان وتر فی غمد. نویسنده دیگر: احمد خلیل جمعه، که ایشان نویسنده کتاب‌های حوزه زنان هست کتابی دارد به نام«نساء اهل البیت». یک تعبیر ایشان این است که: کسی می‌خواهد فاطمه را بشناسد بداند ایشان آینه پیغمبر بود.
سایر کتاب‌های دیگر در این زمینه:
اتحاف السائل بما لفاطمه من المناقب والفضائل؛ علامه محمد عبد الرؤوف المناوی الأشعری الصوفی
الثغور الباسمه فی مناقب سیدتنا فاطمه بنت رسول الله صلى الله علیه وسلم؛ جلال الدین السیوطى.
دانشنامه‌ی فاطمی؛ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
پرتوی از فضایل معنوی فاطمه زهرا علیهاالسلام؛ علی سعادت پرور
فاطمه علیه السلام در آیینه کتاب؛ اسماعیل انصاری زنجانی
زندگانی حضرت فاطمه علیهاالسلام و دختران آن حضرت؛ سیدهاشم رسولی محلاتی
صحیفه الزهرا علیهاالسلام؛ جواد قیّومی اصفهانی
نهج الحیاه: فرهنگ سخنان فاطمه علیهاالسلام؛ محمد دشتی
فاطمه زهرا علیهاالسلام بانوی نمونه اسلام؛ آیت اللّه ابراهیم امینی
زهرا علیهاالسلام از ولادت تا شهادت؛ آیت اللّه سیدمحمدکاظم قزوینی
فاطمه فاطمه است؛ دکتر شریعتی
فاطمه از نگاه دیگران؛ علی اصغر رضوانی.