معلمی؛ هنرِ روشن کردن چراغِ ذهنها در تاریکی‌های نادانی
بعضی شغل‌ها فقط برای گذران زندگی نیستند؛ برای تغییر زندگی‌اند. معلم‌ها هر روز، در ساده‌ترین کلاس‌ها، پیچیده‌ترین معجزه‌ها را خلق می‌کنند: تبدیل ترس به اعتماد، شکست به تلاش، و جهل به دانایی.
خبرنگار برترین خبر؛ زینب تذکاری سالم
«معلمی، هنرِ انسانسازی است»؛ این جمله شهید مطهری، شاید بهترین تعریف از حرفه معلمی باشد. اما در دنیای امروز، با تمام فشارهای اقتصادی و اجتماعی، معلم‌ها چگونه این هنر را زنده نگه می‌دارند؟ برای یافتن پاسخ، به سراغ یکی از معلم‌های پرتلاش رفتیم که بیش از ۲۰ سال است، نه تنها دانش، بلکه امید را به دانش‌آموزانش هدیه می‌دهد…
برترین خبر: خودتان را معرفی کنید
سیده رقیه حسینی مدیر دبیرستان ابن سینا رویان هستم و در طول بیش از دو دهه فعالیت آموزشی، پنج سال به تدریس مستقیم و مابقی را در سمت‌های معاونت، کارشناسی و مدیریت سپری کردم.
برترین خبر: چه چیزی شما را به حرفه معلمی علاقه‌مند کرد؟
خانم حسینی: هیچ‌وقت معلمی را صرفاً به عنوان یک شغل تصور نکردم. برای من، این کار همیشه همراه با خلاقیت و هنر بوده و همین موضوع، علاقه‌ام را به این حرفه حفظ کرده است.
برترین خبر: آیا خاطرهای خاص از روزهای اول تدریس دارید؟
خانم حسینی: اوایل کارم اینطور بود که دوست داشتم هر بار برنامه‌ای ترتیب بدهم تا بچه‌ها ذوق کنند. رابطه‌مان بیشتر دوستانه بود تا معلم و شاگرد.
یادم می‌آید دانش‌آموزی داشتم که در پایه‌های پایین‌تر، هیچ‌وقت به‌عنوان دانش‌آموز درس‌خوان شناخته نمی‌شد. یک روز به او کمک کردم و با هم در یک امتحان شرکت کردیم. مسلماً نمرهٔ بیست گرفت. آن روز آن‌قدر گریه کرد و گفت: این اولین بیست من است! امروز حس کردم واقعاً دانش‌آموز این کلاس هستم. قول می‌دهم از این به بعد درس‌هایم را بخوانم.
برترین خبر: معلمی را بیشتر یک رسالت می‌دانید یا یک شغل؟ چرا؟
خانم حسینی: جالب اینجاست که بدون اینکه بدانم چنین سوالی از من پرسیده می‌شود، در ابتدا به این نکته اشاره کرده‌ام: هیچ‌وقت معلمی را شغل ندانسته‌ام. در واقع، این یک عشق است و یک رسالت.
برترین خبر: بزرگترین چالش‌های معلم در سیستم آموزشی امروز چیست؟
خانم حسینی: بزرگترین چالش معلمی این است که هم به‌روز باشد و هم مانند یک روانشناس، انگیزهٔ یادگیری را در دانش‌آموزان ایجاد کند.
برترین خبر: چگونه می‌توان این چالش‌ها را کاهش داد؟
خانم‌حسینی: این چالش‌ها کمتر نخواهد شد، مگر اینکه در انتخاب معلمان به سه عامل کلیدی تناسب سنی و تخصصی (رشتهٔ تحصیلی)، مهارت برقراری ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان و اولیاء و همچنین تأمین منابع آموزشی مناسب برای معلمان توجه کنیم.
برترین خبر: به نظر شما، معلمان چه نقشه‌ایی در جامعه دارند که گاهی نادیده گرفته می‌شود؟
خانم حسینی: معلمی، نقشی حیاتی در تربیت و آموزش نسل‌های آینده دارد. احترام به معلمان از سوی جامعه و خانواده‌ها نباید نادیده گرفته شود، چرا که معلم با عزیزترین عضو هر خانواده ” فرزندان” در ارتباط مستقیم است.
برترین خبر: شما چه سبک تدریسی را ترجیح می‌دهید؟
خانم حسینی: سبک تدریس برای مقاطع تحصیلی و جنسیت‌های مختلف قطعاً متفاوت است، اما شخصا سبک تدریس حل‌مسئله را ترجیح می‌دهم.
برترین خبر:چگونه سعی می‌کنید کلاس را برای دانش‌آموزان جذاب و پویا نگه دارید؟
خانم حسینی: به‌کارگیری تکنولوژی روز و ابزارهای کمک‌آموزشی مانند فیلم، فعالیت‌های عملی خارج از کلاس و بازدید از محیط‌های واقعی می‌تواند مهارت حل‌مسئله را در دانش‌آموزان پرورش دهد.
برترین خبر: در عصر دیجیتال، چگونه فناوری را در فرآیند تدریس خود ادغام می‌کنید؟
خانم حسینی: به‌کارگیری هوش مصنوعی در تولید محتوای آموزشی، به ویژه زمانی که با مشارکت فعال دانش‌آموزان همراه باشد، می‌تواند رویکردی جذاب و کارآمد در فرآیند یادگیری ایجاد کند.
برترین خبر: آیا معتقدید آموزش مجازی می‌تواند جایگزین آموزش حضوری شود؟
خانم حسینی: آموزش مجازی هرگز نمی‌تواند جایگزین آموزش حضوری شود، اما می‌تواند مکمل مؤثری برای آن باشد؛ به شرطی که برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد و محتوای آموزشی قوی و هدفمند ارائه دهد.
برترین خبر: خاطرهای از تأثیرگذاری یک معلم بر زندگی خودتان دارید که بخواهید تعریف کنید؟
خانم حسینی: همه معلمانم در خاطرم ماندگارند، اما خانم رضایی با آن نظم مثال‌زدنی و جدیت دوست‌داشتنی‌اش جایگاه ویژه‌ای داشت. روزی او در درس مطالعات بیمار شد. وقتی به عیادتش رفتیم، کنجکاوی‌مان بیشتر از همدردی بود: آیا در حریم خانه هم همان “معلم دقیق و مرتب” هست؟
برترین خبر: آیا تاکنون دانش‌آموزی داشتید که شما را به عنوان الگوی زندگی‌اش معرفی کند؟ این احساس چگونه است؟
خانم حسینی: بله؛ خوشبختانه توانسته‌ام به بسیاری از دانش‌آموزان کمک کنم تا استعدادهای واقعی خود را کشف کنند و در این مسیر، مشاور و همراهی امین برایشان بوده‌ام. یادم می‌آید دانش‌آموزی داشتم که همیشه در فن بیان تشویقش می‌کردم. امروز او یکی از مجریان برتر و افراد موفق در این حوزه است!
برترین خبر: اگر قدرت تغییر یک مورد در نظام آموزشی را داشتید، چه چیزی را تغییر می‌دادید؟
خانم حسینی: اگر قدرت تغییر نظام آموزشی را داشتم، کلاس‌های درس را از حالت یکنواخت و تئوری محض خارج می‌کردم. برخی از دروس را متناسب با محتوای آموزشی، در محیط‌های واقعی و به شکل عملی و تجسمی برگزار می‌نمودم.
برترین خبر: به نظر شما، چگونه می‌توان انگیزه معلمان را در شرایط سخت اقتصادی و اجتماعی حفظ کرد؟
خانم حسینی: باید به یاد داشته باشیم که معلمان چه جایگاه والا و احترام بی‌همتایی در جامعه دارند. آنچه بیشتر از مسائل مالی آزارشان می‌دهد، کاهش منزلت اجتماعی و نگاه تحقیرآمیز برخی افراد است!
برترین خبر: به عنوان یک معلم باتجربه، چه توصیه ای به معلمان جوان دارید؟
خانم حسینی : توصیه‌ام به همکاران جوان این است که هرگز روزهای باقی‌مانده تا بازنشستگی را نشمارید؛ بلکه زیبایی‌های مسیر معلمی را ببینید و این شور و اشتیاق را به دانش‌آموزان نیز منتقل کنید. اگر با عشق وارد کلاس شوید، هرگز خسته یا فرسوده نخواهید شد. برعکس، همواره سرشار از انرژی و شادابی خواهید بود!
برترین خبر: اگر بخواهید یک پیام به دانش آموزان بدهید، آن پیام چیست؟
مدیر دبیرستان ابن سینا رویان: دانش‌آموزان عزیز، قدر این سال‌های تحصیلی را بدانید. سعی کنید حداکثر استفاده را از این دوران ببرید و دانش و تجربه بیندوزید. زمان به سرعت می‌گذرد و بهترین خاطرات زندگی‌تان در همین سال‌ها شکل می‌گیرد.در آینده خواهید فهمید که مدرسه همپای خانواده، مسئولیت ساختن آینده‌ی شما را بر عهده داشته است. عمیق‌ترین تأثیرات روحی و روانی نیز در همین دوران مدرسه در شما شکل می‌گیرد. درس خواندن، مسیر آینده‌ی شما را مشخص می‌کند.زمانی که سال‌ها بعد با همکلاسی‌های خود روبرو می‌شوید، تفاوت‌ها را درک خواهید کرد. بهترین فرصت‌ها از آنِ دل‌های پاک و همّت‌های بلند شماست.
حرفهایش تمام شد، اما صدای گرمش هنوز در ذهنمان می‌پیچید؛ همان صدایی که سال‌هاست به دانش‌آموزان می‌گوید: «شما می‌توانید». شاید هنر واقعی معلم‌ها همین باشد: باور داشتن، حتی وقتی کسی باور نمی‌کند.
روز معلم مبارک!
